Volledig Hitma-assortiment
2022-02-18 12:39:00

Luchtkwaliteit operatiekamers meten, regelen en monitoren volgens WIP-richtlijnen

Gemiddelde leestijd 7 minuut Door Teun Mulder op 18 februari 2022

Het beheersplan luchtbehandeling voor operatiekamers is door de Werkgroep Infectie Preventie (WIP) opgesteld om onder meer postoperatieve wondinfecties te voorkomen. In het plan worden primair functionele eisen gesteld aan de luchtbehandelingsinstallatie. Hoe precies aan deze eisen wordt voldaan, is uiteindelijk aan de eindgebruiker. Hiermee is de eindgebruiker dus zelf verantwoordelijk voor het bepalen van kritische procesparameters die dit kunnen borgen.

Invloed luchtkwaliteit op kans wondinfectie
De luchtkwaliteit in een operatiekamer is van grote invloed op de kans op wondinfectie na een operatie. Vanzelfsprekend wordt hieraan in de dagelijkse praktijk veel aandacht besteed. In operatiekamers wordt gebruik gemaakt van verschillende luchtbehandelingskasten en speciale (HEPA) filters. Ook wordt in operatiekamers overdruk gecreëerd ten opzichte van de omliggende ruimtes. Door overdruk ontstaat er bij het openen van een deur altijd een luchtstroom van binnen naar buiten, waardoor eventuele schadelijke bacteriën en/of virussen niet de OK inkomen.

Veilige monitoring operatiekamers
Hitma biedt verschillende meetinstrumenten waarmee de luchtbehandeling in OK’s (en tal van andere omgevingen) geregeld en gemonitord kan worden. Het gaat dan bijvoorbeeld om ruimtedrukverschilbewaking, luchtsnelheidsmeting onder het plenum, deurtellers, drukverschilmeting over filters, temperatuur- en luchtvochtigheidmeting van toe- en afvoerlucht en flowmeting van de hoeveelheid ingeblazen en afgezogen lucht. Wij vertegenwoordigen exclusief een aantal fabrikanten op de Nederlandse markt die hoogwaardige producten leveren waarmee de monitoring in OK’s veilig kan plaatsvinden. Zoals Kimo, Dwyer, Micatrone en de door ons zelf ontwikkelde full color touch screen displays.

Dataregistratiesysteem/monitoringsysteem
Bij een project in een vooruitstrevend Nederlands ziekenhuis is een aantal van bovengenoemde producten op innovatieve wijze ingezet. Wij kregen de betreffende opdracht via Coneco, dat op zijn beurt weer werd ingeschakeld door een grote Nederlandse installateur. Coneco is een organisatie waarmee we vaker samenwerken. Als grootste Priva-account zijn zij vrij om de veldapparatuur te kiezen. Dat wil zeggen dat Coneco in elke situatie kiest voor de oplossing die het beste tegemoetkomt aan de eisen van de opdrachtgever. Bij ziekenhuisprojecten bleken onze meetinstrumenten de beste keuze. Daarom vroeg Coneco – dat fungeerde als system integrator – ons om verantwoordelijkheid te dragen voor de levering en validatie van het data aquisitiesysteem/monitoringsysteem.

In een operatiekamer wil je zeker weten dat je de temperatuur en luchtkwaliteit beheerst en dat de gegevens die je afleest van het systeem 100 procent overeenkomen met de daadwerkelijke toestand in de ruimte.

Meetdata opslaan en raadplegen
Het belang van een dataregistratiesysteem in een OK-omgeving is duidelijk: niet alleen moet de luchtkwaliteit er voortdurend gemonitord worden, maar de gegevens moeten later ook nog beschikbaar zijn. Dat is zelfs een eis in de huidige WIP-richtlijnen. Alle meetdata moeten opgeslagen worden. Bovendien mogen de gegevens niet manipuleerbaar zijn volgens CFR part 11 richtlijnen. De nieuwe richtlijn adviseert dat kritische procesparameters altijd geregistreerd worden en voor een langere periode bewaard blijven. Daarbij mag het niet zo zijn dat iemand achteraf met de data gaat ‘rommelen’ om te zorgen dat het lijkt alsof alle gegevens aan de eisen voldeden terwijl dat in de praktijk niet zo was.

Alarmeringssysteem kritische procesparameters
In het hierboven omschreven project werd gebruik gemaakt van zowel de software (Akivision) en de hardware van het fabricaat Kimo. Dit is één van de fabrikanten die wij exclusief vertegenwoordigen op de Nederlandse en Belgische markt. Dit systeem bestaat uit onder andere universele Kimo C310-transmitters, Micatrone-flowbuizen en deurentellers. De C310 is een multifunctionele transmitter waarop naast een interne drukverschilsensor nog twee externe sensoren kunnen worden aangesloten. Hierdoor heb je één transmitter die gelijktijdig drie parameters kan meten. De analoge uitgangen gaan in dit geval naar het Priva-gebouwbeheersysteem. De galvanisch gescheiden Modbus-uitgang gaat via een eigen kabel (of via ethernet) naar het Akivision-systeem. In dit systeem kunnen de meetgegevens bekeken worden, maar het kan optioneel ook gebruikt worden als alarmeringssysteem als een kritische procesparameter buiten de grenswaarde valt.

Diverse voordelen
Traditioneel wordt er in OK-omgevingen vaak gebruik gemaakt van een gescheiden systeem. Twee transmitters om één parameter te meten. Eén wordt er gebruikt voor het gebouwbeheersysteem en één voor een separaat monitoringsysteem. Onze ervaring is dat een verschil tussen beide metingen veel onduidelijkheden opwekt (welke is nu leidend?) en extra onderhoudskosten met zich meebrengt. Beide opnemers dienen namelijk jaarlijks gekalibreerd te worden. Deze dubbele kosten kunnen met het Kimo Akivision-systeem eenvoudig worden voorkomen. Deze oplossing heeft diverse voordelen, Het systeem is flexibel, eenvoudig opgebouwd en betrouwbaar. En, niet onbelangrijk, ook qua kosten is het dus een aantrekkelijke oplossing.

De implementatie
Bij de implementatie van deze oplossing waren er geen grote problemen, maar toch was het een uitdagend proces. Zo moest de software enigszins aangepast worden, omdat het geïnstalleerde systeem meer meetpunten moest kunnen verwerken dan tot nog toe gebruikelijk was. Ook was het aanleggen van alle opnemers/transmitters in een Buslijn een uitdaging. Maar Coneco is een allround specialist, dus ook dat aspect leverde geen problemen op.

IQ-OQ-validatie
Onze betrokkenheid bij dit project bleef niet beperkt tot de levering van het genoemde monitoringsysteem en de transmitters. We hebben het data-acquisitiesysteem geleverd compleet met IQ-OQ-validatie. Dat betekent dat wij langdurig betrokken blijven bij dit ziekenhuis. In het kader van Installation Qualification (IQ) controleerden we gedurende de implementatie of het systeem is aangesloten zoals het door de gebruiker is besteld. En in het kader van de Operational Qualification (OQ) controleren we of het systeem ook volledig voldoet aan de gewenste functionaliteiten. Dit validatieproces is erg belangrijk in een OK-omgeving. In een operatiekamer wil je zeker weten dat je de temperatuur en luchtkwaliteit beheerst en dat de gegevens die je afleest van het systeem 100 procent overeenkomen met de daadwerkelijke toestand in de ruimte. Om dit te controleren, zijn wij bij dit project zo’n acht weken met twee van onze Hitma service-engineers continu bezig geweest om het gehele systeem te valideren. En daarmee is het validatiewerk niet afgesloten. Jaarlijks test Hitma het gehele systeem opnieuw. Wij zijn specialist op het gebied van high end-oplossingen, dus wij weten als geen ander hoe belangrijk de absolute betrouwbaarheid van het data-acquisitiesysteem is. Een jaarlijkse validatie is hierbij essentieel.

Ervaring
Sinds mei 2015 zijn er in dit ziekenhuis tien operatiekamers volledig in bedrijf. Deze innovatieve installatie wordt inmiddels in meer Nederlandse OK’s gebruikt. Wij hebben samen met Coneco veel ervaring opgedaan. En omdat deze nieuwe integrale manier van installeren zowel kostenvoordelen oplevert als volledig voldoet aan de WIP-richtlijnen, is dit echt een innovatie die ziekenhuizen veel voordelen biedt op het gebied van een gezond werkklimaat, infectiepreventie en kostenbesparing.

Teun Mulder

Leer mij kennen via mijn persoonlijke pagina. Heb je vragen over één van mijn blogs? Stuur mij dan gerust een e-mail of bel mij op 06 12 22 70 05. Of maak direct een afspraak in mijn agenda. Ik kom graag vrijblijvend langs op locatie of via een online teams sessie. 

Vond je dit interessant lees hier dan mijn andere blogartikelen.

Gerelateerde blogs

Bij Hitma geloven wij in meten is weten. Daarom maken wij op onze websites gebruik van cookies. Hiermee zorgen we ervoor dat de website gebruiksvriendelijker wordt. Onze cookies hebben uitsluitend analytische, communicatieve of functionele doeleinden. Door verder te gaan op onze website accepteer je cookies en vergelijkbare technieken. Lees hier meer over wat Hitma vindt van privacy